چالش اصلی صنعت فولاد

: گروه صنعتی پاسارگاد; مقالات; 20 اسفند 1397

چالش اصلی صنعت فولاد در شرایطی که ظاھرا ھنوز راھکاری اساسی برای رفع مشکلات ریز و درشت صنعت فولاد در نظر گرفته نشده است،

به نظر میرسد بررسی کاستیھا و اشاره دقیق به آنھا دست کم بتواند فضا را برای جست و جوی به راھکارھا شفاف تر کند این ترتیب اگرچه رکود یا رونق صنعت فولاد به عنوان یکی از صنایع تاثیرگذار در تولید ناخالص داخلی، ارتباط مستقیمی با شرایط کلان اقتصادی دارد اما به عقیده کارشناسان اگرچه رکود اقتصادی در کشور ھنوز برطرف نشده است اما با بررسی دقیق مشکلات یا کاستیھای این صنعت میتوان به راھکارھایی برای عبور از بحران دست یافت که حالا برای مدت نزدیک به دو سال صنعت فولاد را گرفتار خود کرده است.

این عقیده در حالی وجود دارد که صنعت فولاد یکی از مھمترین صنایعی است که به واسطه آن میتوان رونق اقتصادی را در آینده پیشبینی کرد. به این ترتیب یکی از راهھایی که میتوان با تکیه بر آن رونق اقتصادی در آینده را مشخص کرد، شاخص تقاضای فعلی برای فولاد است. بر اساس محاسبهای که در حال حاضر رایج است، معمولا به ازای ھر یک درصد افزایش مصرف فولاد، تولید ناخالص داخلی افزایشی برابر با 3 /0 درصد خواھد داشت. ھمین شاخص به تنھایی میتواند بیانگر اھمیت صنعت فولاد و تاثیرگذاری آن بر اقتصاد یک کشور باشد. اما نکتهای که در رابطه با این صنعت وجود دارد این است که جنس مشکلات صنعت فولاد از یکدیگر بسیار متفاوت است. به این ترتیب که برخی مشکلات این صنعت از درون آن ناشی میشود و بخشی دیگر مشکلاتی خارجی ھستند که به فولادسازان تحمیل میشوند.

در این میان مشکلات فولادسازان نیمه دولتی نیز از فولادسازان خصوصی به صورت جداگانه قابل بررسی ھستند زیرا اصولا شرایط یکسانی بر این دو بخش از صنعت فولاد کشور حاکم نیست و ھرکدام از این دو بخش نسبت به یکدیگر مزیتھا یا کمبودھایی دارند. خطری به نام چین و چند مشکل دیگر یکی از مھمترین مشکلات صنعت فولاد که به عنوان تھدیدی از خارج به شمار میرود، تلاش و برنامه ریزی چین برای صادرات فولاد تولیدی خود به بازارھای جھانی است. به گفته کارشناسان با توجه به اینکه چین از رشد اقتصادی 12 درصدی به رشدی 7 درصدی رسیده است، برای حفظ رشد در سطح 7 درصد تصمیم به عرضه تولیدات مازاد فولادی خود به بازارھای جھانی با ھدف حفظ تولیدات فولادی خود دارد. این تصمیم چین شاید برای این کشور صرفه اقتصادی به ھمراه نداشته باشد اما در نھایت به حفظ اشتغال در حوزه این صنعت در داخل این کشور و از سویی افت چشمگیر قیمتھا در بازارھای جھانی منجر خواھد شد. از نگاه کارشناسان اتفاقی که با ورود تولیدات مازاد چین در بازارھای جھانی رخ میدھد، این است که حجم زیادی از بازارھای جھانی به چین اختصاص خواھد یافت، این اتفاق در واقع نتیجهای به ھمراه ندارد جز کاھش سھم بازار دیگر رقبا .اقدام چین به دامپینگ در بازارھای جھانی که از آن بهعنوان مشکلی خارجی یادشده، در حالی وجود دارد که برخی مشکلات درونی فولادسازان این مشکل را تشدید میکند.

با این وجود کارشناسان عقیده دارند اعمال تعرفه ھای بالاتر برای جلوگیری از ورود محصولات چینی به بازار ایران در شرایط فعلی ضروری به نظر میرسد. در حال حاضر متوسط تعرفه واردات فولاد 15 درصد است که کارشناسان رشد دو برابری آن را پیشنھاد میکنند. اما اگرچه برخی فولادسازان نیمه دولتی در حال حاضر با تکیه بر سنگ آھن و انرژی ارزان ھمچنان توان صادرات به بازارھای خارجی را دارند اما با ادامه یافتن برنامه ھای چین برای صادرات و رشد آن مشخص نیست فولادسازان قادر به یافتن بازارھای جدید برای افزایش سھم خود خواھند بود یا خیر.

یافتن بازار جدید در حالی میتواند یکی از دغدغه ھای چالش اصلی صنعت فولاد فولادسازان باشد که با رشد صادرات چین خطر رشد ورود محصولات چینی به بازار داخلی نیز وجود دارد، ھمچنان که در حال حاضر نیز محصولات چینی ارزانقیمت به وفور در بازار مقاطع داخلی یافت میشود. اما از جمله مشکلات درونی فولادسازان که خطر حضور چینیھا را تشدید میکند، نداشتن برنامه ریزی و آمادگی برای ورود به بازارھای جدید است. به عقیده کارشناسان از آنجا که فولادسازان تا پیش از این تنھا به تامین بازار داخلی تکیه داشته اند و به دلیل رونق پروژه ھای عمرانی کشور نیازی به صادرات نمیدیده اند (به علت پایین بودن حجم مازاد تولید) حالا و با قرار گرفتن در شرایطی خاص به نظر نمیرسد که برنامه ریزی خاصی برای صادرات بیشتر به منظور فروش محصولات مازاد خود و یا یافتن بازارھایی جدید برای رقابت با چین داشته باشند. ھزینه ھای بالا، باری بر دوش صنعت فولاد یکی دیگر از مشکلاتی که در صنعت فولاد وجود دارد، بالا بودن ھزینه تولید است؛ مساله ای که میتواند محصولات تولیدی فولادسازان را برای عرضه در بازارھای جھانی در خطر قرار دھد.

در اینجا منظور از بازارھای جھانی صرفا ھمسایگانی مانند افغانستان یا عراق که از مقاصد صادراتی ثابت فولادسازان به شمار میروند نیست، بلکه گسترهای بیش از این دو کشور ھمسایه است. به عقیده کارشناسان پایین بودن بھره وری در صنعت فولاد و گران تمام شدن قیمت نھایی تولید به واسطه بالا بودن تعداد نیروی انسانی نسبت بھره وری آنھا و ھمچین قدیمی بودن تکنولوژی تولید، از جمله مشکلاتی است که باید راھکاری منطقی برای آنھا جست. از دیگر سو پایین بودن راندمان انرژی به عنوان یکی از عوامل مھم تولید نیز از دیگر نکات قابل اشاره است. به این ترتیب به نظر میرسد یافتن راھکاری به منظور افزایش بھره وری در رابطه با انرژی نیز بتواند تولیدات فولادسازان را با کاھش ھزینه ای چشمگیر ھمراه کند تا به این ترتیب قیمت فولاد ایرانی در منطقه رقابتیتر و مصرف انرژی نیز با بھره وری بیشتری ھمراه شود.

اما در حالی که فولادھای آلیاژی خاص قیمت بسیار بالاتری نسبت به فولادھای ساختمانی دارد، فولادسازان ایرانی توجه چندانی به ورود به حوزه تولید فولادھای آلیاژی نداشتهاند. این موضوع یکی دیگر از مشکلاتی است که در صنعت فولاد ایران وجود دارد. به این ترتیب در حالیکه فولادھای آلیاژی خاص رقبای کمتری در دنیا دارند، فولادسازان تمام تمرکز خود را به تولید مقاطع ساختمانی محدود کرده اند و این در حالی است که قیمت ھر تن از فولادھای ساختمانی به طور میانگین 300 دلار است اما فولادھای آلیاژی در ھر تن تا 3 ھزار دلار نیز معامله میشوند. کشوری مانند آلمان در حال حاضر 50 درصد از تولید فولاد خود را به محصولات آلیاژی خاص مانند فولادھای مورد استفاده در صنعت نفت و گاز یا کشتیسازی اختصاص داده است در حالیکه ایران نھایتا رشدی 2 درصدی در این حوزه داشته است. تکیه به دولت برای تامین نقدینگی یکی دیگر از مشکلات فولادسازان است که کارشناسان عقیده دارند فولادسازان برای تامین نقدینگی نباید به دولت متکی باشند و در عوض باید به بازار و مصرف کنندگان نھایی نزدیک شوند.

به عقیده کارشناسان نزدیک شدن به مصرف کنندگان نھایی با سرمایه گذاری روی نمایندگیھای فروش در شھرھای مختلف میتواند منجر به کاھش واسطه ھا و رسیدن سود بیشتر و فوریتر به فولادسازان شود. تمام مشکلاتی که به آنھا اشاره شد در حالی وجود دارد که به نظر میرسد فولادسازان باید در ھماھنگ کردن زنجیره تولید فولاد از گندله تا نورد اقداماتی انجام دھند زیرا از نگاه کارشناسان در بخشھایی از این زنجیره با مازاد تولید و در بخشھایی با کمبود مواجه ھستیم. بالا بودن نرخ سود بانکی در کشور نیز از دیگر مشکلات اساسی در صنعت فولاد است که فولادسازان با اشاره مکرر به آن، نرخ 30 درصدی بانکها را از علت های اصلی عدم توانایی برای تامین مالی میدانند. به عقیده فولادسازان بالا بودن نرخ سود بانکی باعث ایجاد معوقات و بدھیھای زنجیرهای برای تولیدکنندگان شده است که چالشی اساسی به شمار میرود. حال با تمام این تفاسیر و با چالش اصلی صنعت فولاد توجه به تفاوت و تنوع مشکلات فولادسازان به نظر میرسد بزرگترین مشکل صنعت فولاد رکود بازار است اما در عین حال این صنعت با مشکلات ریزو درشت دیگری نیز دست وپنجه نرم میکند. میکند که 10 مورد از اصلی ترین مشکلات آن را در ادامه مشاھده میکنید

1. دامپینگ چین در بازارھای جھانی

2. بالا بودن ھزینه ھای تولید

3. نیروی انسانی زیاد در مقابل بھره وری کم

4. تکنولوژی قدیمی تولید و عدم نوسازی

5. راندمان پایین انرژی و لزوم صرفه جویی در مصرف آن

6. عدم ورود به حوزه و انتظار بیش از اندازه از دولت برای حل مشکلات

7. تولید فولادھای آلیاژی خاص

8. دولتی بودن کانالھای تأمین نقدینگی

9. متناسب نبودن زنجیره ھای تولید فولاد

10. بالا بودن سود بانکی برای تامین نقدینگی

منبع: دنیای اقتصاد کلیه حقوق این وبسایت متعلق به پایگاه خبری تحلیلی فولاد میباشد.

Rating:

( 0 Rating )